PAS-meldingen
Op 1 juli 2015 startte het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Doel was om ruimte te bieden aan activiteiten met beperkte stikstofuitstoot, terwijl tegelijkertijd natuurherstelmaatregelen werden genomen. Voor activiteiten kon worden volstaan met een melding onder de Wet natuurbescherming.
Op 29 mei 2019 oordeelde de Raad van State dat het PAS in strijd was met de Europese Habitatrichtlijn. Daardoor is voor veel activiteiten alsnog een vergunning nodig onder de Omgevingswet. Dit raakte duizenden zogenoemde PAS-melders: initiatiefnemers die vertrouwden op het PAS en nu onbedoeld zonder geldige toestemming opereren.
PAS-melders konden zich, om hun melding te legaliseren, tot 1 december 2022 aanmelden via mijnRVO.nl. Het bevoegde gezag (vaak de provincie) controleert deze aangeleverde gegevens. Als de melding compleet is, toetst het bevoegd gezag de melding aan de gestelde voorwaarden.
Ondernemers die zich hebben aangemeld voor het legalisatieprogramma krijgen uiterlijk de zomer van 2025 bericht van hun provincie of zij voldoen aan de voorwaarden. Als een melding aan de voorwaarden voldoet is de indiener geverifieerd als PAS-melder en zit deze in het legalisatieprogramma.
Legalisatieprogramma
Op 28 februari 2022 is het legalisatieprogramma vastgesteld. Hierin staat welke maatregelen er genomen worden om stikstofruimte voor PAS-meldingen vrij te maken. Binnen drie jaar na vaststelling van het programma moesten maatregelen getroffen worden waarmee legalisatie van PAS-meldingen mogelijk is. Het is helaas niet gelukt om met het legalisatieprogramma de problematiek van veel PAS-melders op te lossen. Het is uiterst lastig gebleken om de PAS-melders te legaliseren met stikstofruimte verkregen uit bronmaatregelen. Daar waar het lukt om PAS-melders te legaliseren met stikstofruimte wordt daarop ingezet. Dit zal voor een klein aantal PAS-melders het geval zijn.
Maatwerkaanpak
Daarom is ook de maatwerkaanpak gepresenteerd, deze wordt onderdeel van het legalisatieprogramma. Daarnaast wordt het legalisatieprogramma verlengd. De kern van de maatwerkaanpak is dat niet langer met stikstofruimte uit bronmaatregelen wordt gelegaliseerd maar dat de overheid samen met de PAS-melder gaat zoeken naar een passende oplossing. Het doel is om naar een legale situatie te gaan. Dit kan bijvoorbeeld een terugkeer naar de referentiesituatie zijn. De referentiesituatie is de toegestane situatie van voor de PAS-melding.
Daarnaast stelt het kabinet tijdelijk €226.9 miljoen beschikbaar aan de provincies om waar mogelijk maatwerkoplossingen te bieden.
PAS-melders kunnen de opties van de maatwerkaanpak gebruiken om weer binnen hun referentiesituatie te komen, dan maken zij gebruik van intern salderen. In dat geval is het noodzakelijk een nieuwe vergunning aan te vragen. Op dit moment is dit ingewikkeld. De Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel werk aan een oplossing hiervoor om Nederland van het stikstofslot af te halen en vergunningverlening weer op gang te krijgen. Elders op deze site vindt u al het nieuws over deze MCEN.
Zaakbegeleiders
Om de PAS-melder te ondersteunen in het verkennen van oplossingen die bij zijn/haar situatie past, stellen rijk en provincies zaakbegeleiders ter beschikking. Deze gaan kosteloos het gesprek aan over wat mogelijk is op het bedrijf en kunnen meedenken over de mogelijkheden die innovatie, (gedeeltelijke) beëindiging, schadeloket, managementmaatregelen of extensivering kunnen bieden. Ook kan een zaakbegeleider informeren over ontwikkelingen in vergunningverlening.
Vergunningaanvraag
PAS-meldingen waarvoor stikstofruimte beschikbaar komt uit het legalisatieprogramma ontvangen hierover bericht van het bevoegd gezag. Deze PAS-melders zullen dan een vergunning moeten aanvragen. Voor deze vergunningaanvraag hebben Rijk en provincies afspraken gemaakt dat de hiervoor geldende legeskosten maximaal €1600,- bedragen. Meer informatie over de procedure van het aanvragen van een vergunning vindt u op de website van BIJ12.
Schadeloket PAS-meldingen
PAS-melders verkeren sinds de PAS-uitspraak uit 2019 in onzekere tijden. Rijk en provincies doen er alles aan om PAS-melders te helpen en handhaving te voorkomen.
Als het afzien van handhaving onverhoopt niet mogelijk is, zet het kabinet zich maximaal in om schade te vergoeden die PAS-melders hiervan ondervinden. Daarom hebben wij een schadeloket ingericht voor PAS-melders.