Natuurherstelverordening

Sinds 2024 is de Europese Natuurherstelverordening (NHV) van kracht. De wet draagt bij aan:

Bescherming en het herstel van de Europese natuur
Gezonde ecosystemen die nodig zijn voor ons voedsel
Bescherming tegen vermindering van de bodemkwaliteit
Bescherming tegen klimaatverandering en het effect daarvan
Naleving van internationale verplichtingen op natuur, zoals het VN-Biodiversiteitsverdrag.

Dit staat in de Natuurherstelverordening

De wet:

Geeft doelstellingen voor ecosystemen op land, aan de kust, in zoet water, bos, landbouwgebieden, steden en zee.
De wet bouwt deels voort op bestaande wetgeving (Vogel- en habitatrichtlijnen, Kaderrichtlijn water, Kaderrichtlijn Mariene strategie).
Daarnaast zijn er ook aanvullende verplichtingen, bijvoorbeeld voor de Vogel- en habitatrichtlijn buiten Natura 2000 gebieden.
Waar in eerdere wetten en richtlijnen de focus lag op specifieke habitats en soorten, ligt in de NHV de focus op het herstel van ecosystemen als geheel. Het behoud en ontwikkeling van soorten zijn daar onderdeel van.

Dit doen we al

Bestaande wetten en richtlijnen om de natuur te beschermen en te herstellen blijven bestaan. Deze dragen bij aan het halen van de doelen in de Natuurherstelverordening. De nieuwe wet geeft extra doelen en deadlines voor 2030, 2040 en 2050.

Natuurplan

Alle EU-landen moeten een Natuurplan maken. Daarin komt te staan wát landen, wannéér gaan doen om de doelen te halen. Daarbij moet rekening worden gehouden met de meest recente wetenschappelijke kennis. Het format voor het Natuurplan wordt vastgesteld door de EU en is dus voor elke lidstaat hetzelfde. De maatregelen die landen nemen zullen wel verschillen omdat niet in elk land hetzelfde nodig is om de natuur te herstellen.

Monitoring

Nederland heeft een uitgebreid stelsel voor het monitoren van de natuur. De nieuwe wet zegt dat we op meer plekken in Nederland de natuur moeten beschermen en herstellen dan voorheen. Van deze plekken is nog niet alles bekend. Het Rijk verzamelt daarom ook voor deze plekken gegevens. Als bekend is hoe het gaat met de natuur, kunnen we ook bepalen welke acties er extra nodig zijn om de natuur te beschermen en herstellen.

Samenwerking: natuur verbinden met andere opgaven

Het herstel van de natuur is een grote opgave die invloed heeft op gebieden in heel Nederland. Tegelijkertijd is ook ruimte nodig voor andere opgaven. Voor huizen, bedrijven, landbouw, militair gebruik, het opwekken van duurzame energie en meer. De verschillende ministeries werken daarom samen om alles goed te laten passen in de ruimte. De ministeries werken ook samen met provincies, waterschappen, gemeenten en belangenorganisaties. Zo zorgen we ervoor dat we natuurbelangen zoveel mogelijk verbinden met andere belangen. En dat de maatregelen uitvoerbaar zijn.

Meer informatie over samenwerkingen.

Planning

Q1 en Q2 2025: Voorbereidend werk: o.a. opzetten van implementatieteam, werkafspraken met mede-overheden, verkennen overlap met bestaand beleid en koppelkansen, verkennen welke monitoring aanvullend nodig is. In Q2 2025 publiceert de EU ook het format voor het Natuurplan.

Q3 2025 tot Q1 2026: Vaststellen opgave, bovenop bestaand beleid, bepalen welke aanvullende maatregelen het meest passend zijn om aan de opgave te voldoen.
Q2 2026: Opstellen concept Natuurplan
Uiterlijk 1/9/2026: Indienen concept natuurplan bij EU
Uiterlijk zes maanden na indienen concept natuurplan: reactie EU op concept Natuurplan
Uiterlijk zes maanden na reactie EU: indienen definitief Natuurplan bij EU

Documenten/ links

Contact

Heeft u vragen of suggesties? Neem dan contact op met Margo van Staveren, omgevingsmanager implementatie Natuurherstelverordening, via nhvteam@minlnv.nl